رفع صدای شیر آب
گاهی پیش میآید که هنگام باز یا بسته کردن شیر آب، صدایی شبیه سوت، تقتق یا لرزش از آن شنیده میشود. این صداها تنها آزاردهنده نیستند، بلکه نشانه وجود یک مشکل در سیستم لولهکشی یا خود شیرآلات هستند.
در این مقاله از عمرانیاز، به بررسی دلایل ایجاد صدا در شیرآلات و روشهای رفع صدای شیر آب میپردازیم تا دلیل این مشکل را بیابید و آن را بهراحتی برطرف کنید.
شناخت انواع صدای اضافه از شیرآلات
پیش از هر چیز باید بدانیم که صدای شیر آب همیشه منشأ یکسانی ندارد.
انواع مختلفی از صداها ممکن است شنیده شوند. هر یک از این صداها نشان از مشکلی مشخص در بخشی از شیر میدهند؛ بنابراین برای رفع صدای شیرآلات در ابتدا باید به درستی به صدای آن گوش کرد و به مشکل اصلی پی برد. این صداها شامل موارد زیر میشوند.
صدای تقتق
صدای تق تق یا صدایی مشابه ضربه زدن که معمولاً هنگام باز یا بسته شدن ناگهانی آب شنیده میشود.
صدای سوت یا ویبره
صدای سوت با ویبره رفتن شیر هنگام باز کردن جریان آب اغلب در اثر نوسان فشار آب یا خرابی کارتریج ایجاد میشود.
صدای مداوم پس از بستن شیر
این صدا ممکن است به دلیل وجود هوا در لوله یا نصب غیراصولی لولهها باشد.
بنابراین برای رفع صدای شیر اهرمی و سایر شیرها، لازم است ابتدا به صدای آن گوش کنید. شناخت نوع صدا کمک میکند منبع اصلی مشکل را سریعتر پیدا کنید و به جای آزمون و خطا، جهت رفع مشکل اصلی اقدام نمایید.
بررسی دلایل و راه حل هایی برای رفع صدای شیر آب
همانطور که در بالا گفته شد، دلایل مختلفی باعث ایجاد صدای شیر اهرمی میشود و هر یک از آنها صدایی مشخص را ایجاد میکنند.
در ادامه به هر یک از صداها و نحوه رفع صدای شیر اهرمی اشاره شده است.
فشار زیاد یا نوسان فشار آب
اگر فشار آب بیش از حد بالا باشد، باعث لرزش و صدای آزاردهنده در مسیر عبور آب میشود؛ این مشکل در ساختمانهایی با پمپ آب قوی بیشتر دیده میشود.
در این حالت هنگام باز کردن شیر آب ابتدا لرزش یا ویبرهای را احساس میکنید یا ممکن است در زمان باز کردن شیر، صدای سوت یا تق تق به گوش تان برسد.
این صداها نشان میدهند که فشار آب درون لوله بالا است. این موضوع تحت تاثیر فشار آب و قطر لوله است و با مفهومی به نام عدد رینولدز شناخته میشود.
رینولدز به معنی میزان آشفتگی یا آرامش جریان آب است.
زمانی که فشار آب متناسب با قطر لوله باشد، آب به راحتی در لوله جریان پیدا میکند و در این حالت آرامش جریان آب را شاهد هستیم؛ اما زمانی که سرعت جریان آب زیاد باشد و یا قطر لوله بیشتر از میزان فشار آب باشد، آب نمیتواند مسیر درستی را طی کند و در طول لوله با آشفتگی همراه میشود.
این آشفتگی باعث ایجاد ویبره یا صدا میشود. این جریان آشفته آب باعث میشود تا لولهها با دیوار برخورد کنند و هنگام عبور آب از بستها جابجایی در آنها اتفاق بیفتد و صدا ایجاد شود.

رفع صدای شیر آب به دلیل فشار بالا
برای رفع صدای شیر آب که به دلیل فشار بالای آب اتفاق افتاده است، ابتدا باید میزان فشار آب را سنجید.
برای این کار به یک فشارسنج نیاز است که آن را به انتهای لوله یا انشعاب جانبی آن وصل میکنند.
فشار استاندارد برابر ۴۰ تا ۸۰ psi است.
اگر فشار آب منزل تان بیشتر از این حد است، با نصب شیر کاهنده فشار (Pressure Regulator) میتوانید جریان را تنظیم و از صدای اضافی جلوگیری کنید.
شیر کاهنده بعد از کنتور و قبل از انشعاب لوله کشی داخلی نصب میگردد تا فشار آب ورودی را تنظیم کند.
بهتر است برای اندازهگیری فشار آب و نصب شیر کاهنده از افراد متخصص کمک بگیرید تا ساکنین طبقات دیگر با افت فشار آب مواجه نشوند.
ضربه قوچ آب (Water Hammer)
ضربه قوچ آب یکی از رایجترین صداهای ایجاد شده در شیرآلات است و برای رفع صدای شیر آب ضربه ای، باید از متخصصین لوله کشی کمک گرفت.
این صدا وقتی ایجاد میشود که شیر آب بهصورت ناگهانی بسته شود یا آب به طور ناگهانی در لوله تغییر جهت دهد.
به این صورت جریان آب در لوله متوقف میشود و موج هوای پرفشاری را ایجاد میکند که موجب صدایی تقتق مانند میشود.
این مشکل بیشتر در سیستمهای لوله کشی قدیمی دیده میشود.
رفع صدای ضربه قوچ آب
برای رفع صدای ضربه قوچ آب میتوانید از ضربه گیر استفاده کنید.
نصب ضربهگیر (Water Hammer Arrestor) در مسیر لولهها، نیروی ضربه ناشی از بسته شدن شیر را جذب میکند و صدای تقتق را از بین میبرد.
اگر امکان استفاده از ضربه گیر را ندارید، میتوانید برای کوتاه مدت سیستم لوله کشی خود را هواگیری کنید.
بستن آهستهتر شیرآلات هم میتواند به کاهش ضربه قوچ آب کمک کند.

وجود هوا یا حباب در لولهها
اگر هوا در سیستم لولهکشی گیر کند، با عبور آب صدای لرزش یا تقتق ایجاد میشود.
کمتر اتفاق میافتد که علت صدای شیر اهرمی هوای محبوس شده در لوله باشد؛ اما اگر صدا بعد از تعمیرات، نشتی و یا نصب و تعویض آبگرمکن اتفاق افتاده است، این صدا ممکن است به علت محبوس شدن هوا در لوله باشد.
رفع صدای شیر آب بر اساس حبس هوا
برای رفع صدای شیر آب بر اساس حبس هوا باید از متخصصین این حرفه کمک بگیرید تا هم هوای محبوس شده آزاد شود و مشکل از ریشه برطرف گردد.
اگر میخواهید خودتان مشکل را برطرف کنید، برای تخلیه هوای محبوس، شیر آب را از دورترین نقطه ساختمان باز کنید تا هوای باقیمانده در مسیر لولهها خارج شود.
رسوب و گرفتگی توری پرلاتور یا مسیر آب
انباشت رسوب در توری پرلاتور (سری خروجی شیر) یا داخل مسیر آب، مانع عبور طبیعی جریان آب شده و باعث سوتزدن یا ایجاد صدای فیش فیش میشود.
وظیفه پرلاتور مخلوط کردن هوا و آب برای برقراری جریانی بهتر میباشد.
این قطعه بر روی خروجی شیرآلات نصب میشود؛ بنابراین اگر صدای فیش فیش یا سوت زدن در زمان باز کردن جریان آب به گوشتان رسید احتمالاً توری پرلاتور رسوب گرفته است.
رسوبزدایی پرلاتور و رفع صدای شیر آب
برای رفع صدای شیر اهرمی و سایر شیرها که دلیل آن گرفتگی توری پرلاتور است، لازم است ابتدا پرلاتور را باز کرده و آن را در محلول سرکه یا جرمگیر قرار دهید تا رسوبات از بین بروند.
همچنین میتوانید با یک برس نه چندان زبر پرلاتور را تمیز کنید.
این کار ساده در بسیاری از مواقع صدای شیر آب را کاملاً برطرف میکند.

خرابی کارتریج شیر اهرمی و ایجاد صدای تق تق
در شیرآلات اهرمی، اگر کارتریج یا مغزی شیر فرسوده شده یا دچار رسوب گرفتگی شده باشد، هنگام باز کردن شیر صداهای تق تق تیز و ناپایدار شنیده میشود.
علاوه بر ایجاد صدا، اهرم شیر سفت شده و به راحتی شیر باز نمیشود.
در این صورت به احتمال زیاد کارتریج خراب شده و یا به درستی نصب نشده است.
رفع صدای ناشی از خرابی کارتریج شیر اهرمی
برای رفع این مشکل لازم است کارتریج را تعویض نمایید یا آن را تمیز کرده و مجدد به درستی نصب کنید.
شاید برای تان مفید باشد:
انبساط لولهها و صدای غیژ غیژ
اگر زمانی که شیر آب گرم را باز میکنید صدای غیژ غیژ به گوش تان میرسد و بعد از بستن آب هم تا مدتی ادامه دارد، به احتمال زیاد صدا به دلیل انبساط لولهها است.
متاسفانه رفع صدای شیر آب به این دلیل را نمیتوان به راحتی برطرف کرد و علت آن به دلیل ایجاد صدا برمیگردد؛ علت این صدا انبساط لوله ها میباشد.
زمانی که آب گرم را باز میکنید، لولهها منبسط میشوند و در صورتی که فضای انبساط برای آنها در نظر گرفته نشده باشد، به دیگر اتصالات برخورد میکنند و این امر باعث ایجاد صدا میشود.
رفع صدای شیر آب ناشی از انبساط لوله
برای از بین بردن صدای شیر اهرمی یا شیرآلات کلاسیک در زمان باز کردن آب گرم و به دلیل انبساط لوله لازم است سیستم لوله کشی را بازبینی و بازسازی کرد.
با استفاده از زانویی، در نظر گرفتن فضای کافی یا عایقبندی لولهها میتوانید این صدا را برطرف نمایید.
نکات تکمیلی و توصیههای کاربردی برای رفع صدای شیر آب
در برخی از مواقع صدای شیرآلات از خود آنها نیست؛ به عنوان مثال زمانی که تمامی شیرآلات بسته است و صدای به گوش میرسد، به احتمال زیاد مشکل از پکیج یا آبگرمکن است.
در این مواقع بهتر است از یک تعمیرکار حرفهای شیرآلات یا لولهکش مجرب کمک بگیرید و بعد از پیدا کردن مشکل آن را برطرف کنید.
پیشنهاد میشود از برندهای معتبر و دارای گارانتی استفاده کنید.
استفاده از برندهای معتبر شیرآلات و نصب اصولی، از بروز صدا در آینده جلوگیری میکند.
همچنین در صورت بروز مشکل میتوانید از گارانتی شرکتی استفاده کنید.
شیرآلات قدیمی بهتر است هر چند سال یکبار سرویس شوند تا عملکرد بیصدا و روانی داشته باشند؛ بنابراین سرویس دورهای را فراموش نکنید.

نکات پیشگیرانه برای جلوگیری از بروز مجدد صدا
برای جلوگیری از بازگشت مجدد صدا پس از رفع مشکل، رعایت چند نکته ساده بسیار مؤثر است:
- شیر را بهآرامی باز و بسته کنید تا از ایجاد ضربه قوچ جلوگیری شود.
- هر ۶ ماه یکبار پرلاتور را تمیز کنید تا از رسوب و سوتزدن آب جلوگیری شود.
- از فیلتر ورودی آب استفاده کنید تا ذرات شن و ماسه وارد شیرآلات نشوند.
- در هنگام نصب، به فشار آب ساختمان توجه کنید و در صورت بالا بودن، حتماً از تنظیمکننده فشار بهره ببرید.
- در زمان بازسازی یا لولهکشی جدید، لولهها را عایقکاری کنید تا لرزش و صدای انتقالی کاهش یابد.
- از برندهای معتبر با ضمانت معتبر استفاده کنید تا در صورت نیاز، خدمات پس از فروش در دسترس باشد.
شاید برای تان مفید باشد:
جمع بندی
برای رفع صدای شیر آب و رفع صدای شیر اهرمی، ابتدا باید نوع صدا و علت اصلی آن مشخص شود.
عواملی مانند فشار زیاد آب، وجود هوا، رسوب یا خرابی کارتریج معمولاً عامل اصلی هستند.
با روشهای سادهای مانند تنظیم فشار، تعویض پرلاتور یا تعویض قطعات فرسوده، میتوان این صداها را از بین برد و از آسیبهای احتمالی به سیستم لولهکشی جلوگیری کرد.
رعایت نکات پیشگیرانه نیز کمک میکند تا شیرآلات خانه همیشه بیصدا و روان کار کنند.
سوالات متداول در مورد رفع صدای شیر آب
1- چرا شیر آب هنگام باز کردن صدای سوت میدهد؟
احتمالاً پرلاتور گرفته یا کارتریج خراب شده است.
ابتدا پرلاتور را تمیز کنید و در صورت تداوم صدا، کارتریج را بررسی کنید.
2- چرا با باز شدن آب گرم صدا شنیده میشود؟
این مورد معمولاً به دلیل رسوب یا انبساط لولههای آب گرم است که با سرویس یا عایقکاری برطرف میشود.
3- صدای تقتق در لولهها به چه معناست؟
این صدا ناشی از ضربه قوچ آب است که میتوان با نصب ضربهگیر آن را رفع کرد.
4- چطور بفهمیم صدا از خود شیر است یا از لولهکشی؟
اگر هنگام باز کردن شیر صدایی موقت شنیده میشود، معمولاً از شیر است؛ اما اگر صدا در تمام طول مسیر لوله ادامه دارد، مشکل از سیستم لولهکشی است.