علت هرز شدن شیر اهرمی
آیا برای تان پیش آمده که بعد از باز کردن شیرآلات اهرمی به تدریج شیر بسته شده و جریان آب کم و بعد قطع شود؟
شیرآلات اهرمی به دلیل کاربری راحت، زیبایی و دوام بالا، یکی از محبوبترین انواع شیر آب در آشپزخانه و سرویسهای بهداشتی هستند. با این حال ممکن است بعد از مدتی استفاده، دسته شیر شل شود و هنگام باز و بسته کردن لق بزند، یا حتی تغییر زاویه دهد؛ همچنین ممکن است شیرآلات اهرمی بعد از باز شدن کم کم به سمت پایین و بسته شدن حرکت کنند.
این مشکل که معمولاً با عنوان هرز شدن شیر اهرمی شناخته میشود، دلایل مختلفی دارد و اگر بهموقع برطرف نشود، میتواند باعث خرابی شیرآلات و عدم استفاده راحت از آنها شود.
در ادامه این مقاله از عمرانیاز، چندین علت هرز شدن شیرآلات اهرمی را دقیق، کامل و کاربردی بررسی میکنیم و برای هر علت، روش تعمیر گامبهگام ارائه میدهیم تا بتوانید همراه با ما شیرآلات خود را تعمیر نمایید.
علت هرز شدن شیر اهرمی
زمانی که شیرآلات اهرمی بیش از حد روان شوند و زمانی که شیر را باز میکنید، اهرم شیر کم کم به حالت قبلی خود برگردد؛ گفته میشود شیر هرز شده یا بیش از حد شل شده است.
این موضوع بسیار آزاردهنده است و لازم است سریعاً علت آن را پیدا و مشکل را برطرف کرد.
شما میتوانید با کمی دقت و حوصله علت شل شدن شیر اهرمی را پیدا کنید و مشکل را برطرف نمایید.
رایجترین دلایل هرز شدن شیر اهرمی ۳ مورد زیر است:
- شل بسته شدن بیش از حد مهره کارتریج
- خرابی کارتریج
- اشکال در تراشکاری محل قرار گرفتن کارتریج در داخل شیرآلات
در ادامه به هر یک از دلایل فوق و دیگر دلایل خرابی شیرالات اهرمی میپردازیم و نحوه برطرف کردن آنها را نیز توضیح میدهیم.
شل شدن مهره کارتریج
رایجترین دلیل شل شدن و هرز شدن دسته شیر، مربوط به پیچ کوچکی است که دسته را به کارتریج (برای اطلاعات بیشتر مقاله کارتریج شیرآلات چیست؟ را بخوانید!) وصل میکند.
به این قطعه پیچ فیکس کننده یا مهره کارتریج گفته میشود.
این پیچ با تکانهای مداوم، باز و بسته شدنهای زیاد یا خرابی، ممکن است کمکم شل شود. همچنین ممکن است در زمان مونتاژ شیرآلات یا تعمیر شیر، مهره کارتریج به خوبی محکم نشده باشد و در جای خود شل قرار گرفته باشد.
در این شرایط، دسته شیر هنگام حرکت گیر نمیکند و حس میکنید به درستی در جای خود نمینشیند.
برای رفع این مشکل لازم است مهره کارتریج را به اندازه کافی سفت کنید و در جای خود به درستی قرار دهید.

نحوه سفت کردن مهره کارتریج
هنگام سفت کردن مهره کارتریج، در نظر داشته باشید که نباید مهره کارتریج را بیش از حد سفت کرد، زیرا باعث سفت شدن شیر و عدم کارکرد درست آن میشود.
میزان سفت شدن درست آن بسته به تجربه یا استفاده از تجهیزات درست مانند ترک متر سنجیده میشود.
برای سفت کردن مهره کارتریج مراحل زیر را طی کنید:
- اول شیر آب گرم و سرد را ببندید؛ میتوانید شیر پیسوار (برای اطلاعات بیشتر، مقاله شیر پیسوار چیست؟ را مطالعه کنید!) یا فلکه اصلی را ببندید.
- دسته شیر اهرمی را در حالت باز قرار دهید.
- درپوش کوچک رنگی یا فلزی روی دسته را با نوک چاقو یا پیچگوشتی باز کنید.
- پیچ آلن داخل آن شیر را مخصوص باز کنید.
- دسته اهرمی را از جای خود خارج کنید.
- مهره کارتریج را سفت کنید؛ برای این کار لازم است از ابزار ترکمتر استفاده کنید و فشار ۸ تا ۱۲ نیوتن را وارد نماید؛ از سفت کردن بیش از حد هم خودداری کنید.
- برعکس مراحل باز کردن شیر، آنها را ببندید تا به حالت اولیه بازگردد.
- تست و بررسی انجام دهید که مشکل برطرف شده باشد؛ اگر مشکل برطرف نشد لازم است کارتریج و مهره آن را تعویض کنید.
ساییدگی شیار یا رزوههای ساقه کارتریج
دسته شیر به بخش شیاردار کارتریج متصل میشود.
اگر این شیارها یا سطح داخلی دسته بهمرور سایش پیدا کند، دسته روی ساقه لق میشود و هنگام چرخاندن میلغزد.
این مشکل مخصوصاً زمانی رخ میدهد که شیر با فشار زیاد استفاده شود.
برطرف کردن ساییدگی رزوه
برای رفع مشکل مراحل زیر را طی کنید:
- جریان آب را قطع نمایید؛ برای این کار میتوان شیر پیسوار یا فلکه اصلی را ببندید.
- دسته را باز کنید.
- با برداشتن درپوش یا پولکی پیچ دسته شیر را باز کرده و اهرم را جدا کنید.
- شیارهای داخلی دسته را بررسی کنید.
- مهره کارتریج را با آچار باز کنید.
- سپس سر کارتریج را مشاهده کنید؛ اگر شیارهای آن خورده شده باشند لازم است کارتریج را تعویض کنید.
- اگر فقط دسته خراب شده بود، فقط دسته را عوض کنید.
- هنگام نصب مجدد، پیچ تنظیم را محکم کنید.
- بررسی کنید که مشکل برطرف شده یا خیر.
اشکال در تراشکاری محل قرارگیری کارتریج
یکی از دلایل هرز شدن شیرآلات اهرمی، تراشکاری نامناسب محل قرارگیری کارتریج یا نشیمن کارتریج است.
این اشتباه در کارخانه و در زمان ساخت رخ میدهد. در این حالت کارتریج به درستی در جای خود قرار نمیگیرد و مهره کارتریج بعد از چند بار استفاده شل میشود.
بنابراین حتی اگر آن را سفت کنید بعد از چند بار استفاده مجدد شل میشود.
با شل شدن مهره کارتریج فشار لازم به کارتریج وارد نمیشود و این امر باعث حرکت دسته شیر میشود.
راه حل رفع عدم تراشکاری درست نشیمن کارتریج
متاسفانه اگر نشیمن کارتریج به درستی تراشکاری نشده باشد، نمیتوان آن را تعمیر کرد.
بنابراین بهترین کار و به صرفهترین راه آن است که شیرآلات اهرمی که دچار این مشکل شدهاند را تعویض کرد.
فرسودگی اورینگ یا واشرهای داخلی
اورینگها وظیفهی آببندی و ثابت نگه داشتن دسته شیر را دارند.
زمانی که اورینگ خشک شود، ترک بخورد، کوچک یا بزرگ شود، دسته شیر حالت بازی پیدا میکند و هرز میشود.
البته لازم به ذکر است که احتمال هرز شدن شیر اهرمی به دلیل خرابی حلقه اورینگ نسبت به دیگر موارد کم است.
اگر اورینگ بهطور کامل خراب شده باشد، علاوه بر شل شدن دسته شاهد نشتی آب نیز از کنار دسته هم خواهید بود.

تعویض اورینگ شیرآلات اهرمی
اگر علت هرز شدن شیر اهرمی خرابی اورینگ است، لازم است آن را تعویض نمایید.
برای این کار مراحل زیر را طی کنید:
- قبل از هر کاری جریان اصلی آب را قطع کنید.
- دسته را باز کنید.
- نگین یا پوشش پیچ شیر اهرمی را برداشته و پیچ را باز کنید تا دست برداشته شود.
- با کمک آچار کارتریج را هم جدا کنید.
- اورینگ اطراف کارتریج را بیرون بیاورید.
- یک اورینگ مشابه (همان سایز و قطر)را تهیه کنید.
- اورینگ جدید را جایگزین کرده و با کمی گریس چرب کنید.
- قطعات را مطابق مراحلی که باز کردهاید در جای خود قرار دهید.
- مجدداً دسته را نصب کنید.
- بررسی کنید که آیا مشکل برطرف شده است یا خیر.
سنگینی دسته شیر اهرمی
وزن دسته شیر اهرمی باید طبق استاندارد ساخته شود تا کارتریج بتواند آن را تحمل کند.
در برخی مواقع و در صورتی که از شیرآلات غیر استاندارد یا برندهای نامعتبر استفاده کنید، ممکن است وزن دسته شیرآلات اهرمی بیشتر از وزن استاندارد باشد.
در این حالت وزن غیراستاندارد دسته و سنگینی آن باعث حرکت آن به سمت پایین و بسته شدن میشود.
در این حالت تنها راه برطرف کردن مشکل تعویض دسته میباشد.
نحوه تعویض دسته شیرآلات اهرمی
ابتدا لازم است روی دسته شیر اهرمی استاندارد و متناسب با مدل شیرآلات خود را انتخاب و خریداری نمایید.
سپس جریان اصلی آب را قطع کنید.
محل پیچ دسته را پیدا کرده پوشش روی آن را برداشته و با کمک آچار یا آلن (بسته به مدل پیچ) آن را باز کرده و دسته را جدا کنید.
دسته جدید را در جای خود قرار داده و پیچ آن را سفت نمایید.

شکستن یا ترک خوردن داخل دسته شیر
گاهی مشکل از خود دسته است.
اگر دسته ضربه خورده باشد یا کیفیت پایینی داشته باشد، بخش داخلی آن ترک میخورد یا دهانه اتصال گشاد میشود.
در این شرایط هر چقدر پیچ را سفت کنید، دسته همچنان لق میماند.
برای برطرف کردن این مشکل لازم است شیر یا دسته را تعویض کنید.
نحوه بررسی ترک در دسته شیرآلات اهرمی
به دقت اطراف دسته را نگاه کنید و وجود هر ترک یا درزی را بررسی کنید.
اگر ترک یا شکستگی مشاهده کردید تعویض دسته ضروری است.
شاید برای تان مفید باشد:
- اهمیت تعمیر و نگهداری شیرآلات به صورت دوره ای
- بررسی خرابی و نحوه تعمیر شیرآلات اهرمی
- چگونه رسوب شیرآلات را پاک کنیم؟
- علت چكه كردن شيرآلات اهرمی
- تعویض کارتریج شیرآلات اهرمی
- علت سفت شدن شیر اهرمی
- علت کم بودن فشار آب
- رفع صدای شیر آب
جمع بندی
هرز شدن شیر آب اهرمی یک مشکل بزرگ و نسبتا رایج است.
دلایل مختلفی برای بروز این مشکل وجود دارد بنابراین برای رفع آن ابتدا باید علت را مشخص کنید.
با شناخت دقیق علت و اجرای روشهای ذکر شده، میتوانید بدون نیاز به تعمیرکار، مشکل را بهراحتی برطرف کنید.
اگر با وجود این مراحل مشکل حل نشد، حتما از یک فرد متخصص یا تعمیرکار حرفهای کمک بگیرید تا مشکلتان برطرف شود.